Ponad 300 uczennic i uczniów częstochowskich szkół podstawowych wspólnie z opiekunami i przedstawicielami samorządu miasta wyjechało na Litwę, aby zobaczyć miejsca pamięci związane z postacią Józefa Piłsudskiego.
Wyjazd – będący niezwykle atrakcyjną lekcją historii, patriotyzmu i przywiązania do polskości – odbył się między 27 i 29 września. Obok ponad 300 młodych ludzi na Litwę wybrali się nauczyciele i dyrekcje częstochowskich szkół podstawowych, a także związani ze szkolnictwem przedstawiciele lokalnego samorządu, zarazem wielcy przyjaciele polskich społeczności na dawnych Kresach – zastępca prezydenta miasta Ryszard Stefaniak oraz naczelnik wydziału Edukacji UM Rafał Piotrowski. W wyjeździe wziął też udział m.in. prezes Towarzystwa Patriotycznego ,,Kresy” ks. Ryszard Umański czy dyrektor Zespołu Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych Rafał Dziwis.
Na trasie znalazły się m.in. miejscowości Powiewiórka, Zułowo, Bezdany oraz, rzecz jasna, Wilno. Jednak pierwszym przystankiem w drodze na Litwę była – jeszcze w granicach Polski – wieś Okopy na Podlasiu – miejsce, gdzie przyszedł na świat ksiądz Jerzy Popiełuszko. Potem uczestniczki i uczestnicy wycieczki zwiedzili jeszcze poświęconą mu izbę pamięci w Suchowoli.
Kolejnym punktem programu wycieczki był Zułowo – to tam 5 grudnia 1867 roku urodził się Józef Piłsudski. Młodzież złożyła kwiaty i zapaliła znicze przy pomniku upamiętniającym posadzenie dębu w miejscu urodzin Marszałka (dąb posadzono w 1937 roku). Uczniowie przedstawili tam też krótki program artystyczny.
W Powiewiórce młodzież zwiedziła Kościół św. Kazimierza, gdzie 15 grudnia 1867 odbył się chrzest Piłsudskiego. Do dziś zachowały się metryka chrztu oraz chrzcielnica. Ciekawą pamiątką jest także tablica – prawdopodobnie z 1927 roku – ufundowana przez wiernych parafii na cześć Piłsudskiego.
Uczestniczący w wyjeździe dyrektorzy wraz z zastępcą prezydenta miasta i naczelnikiem Wydziału Edukacji odwiedzili dworzec kolejowy w Bezdanach – miejsce przypominające o największej ,,eksie” (akcji ekspropriacyjnej, czyli zbrojnym napadzie) polskiego ruchu niepodległościowego w XX w. O północy 26 września 1908 roku Organizacja Bojowa PPS, z Józefem Piłsudskim na czele, dokonała tam udanego napadu na rosyjski pociąg pocztowy. Zdobyte tamtej nocy ponad 200 tys. rubli przeznaczono na rozwijanie działalności organizacji paramilitarnych w Galicji – Związku Strzeleckiego czy Polskich Drużyn Strzeleckich. W akcji brało udział czterech bojowców, którzy już w niepodległej Polsce zostali… premierami, czyli Józef Piłsudski, Walery Sławek, Aleksander Prystor i Tomasz Arciszewski. Bezdany pozostają prawdopodobnie jedyną w dziejach tego rodzaju akcją bojową przeprowadzoną przez ludzi, którzy później zasiedli na tak wysokich państwowych stanowiskach.
Częstochowianie zostali bardzo życzliwie przyjęci w polskich szkołach na Litwie. Wzięli udział w patriotycznych uroczystościach, ale i bawili się na specjalnie dla nich przygotowanej dyskotece.
Na cmentarzu na Rossie, przy mauzoleum ,,Matka i Serce Syna”, odbył się wieczorny apel pamięci poświęcony współtwórcy niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej oraz Wojska Polskiego. W ostatnim dniu wyjazdu uczestniczki i uczestnicy wyjazdu wzięli udział we mszy przed obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej, a potem jeszcze – wraz z przewodnikiem – zwiedzili Stare Miasto i najważniejsze zabytki Wilna.
W drodze powrotnej był jeszcze czas, aby zatrzymać się w malowniczym miasteczku Troki, położonym niespełna 30 km od Wilna i otoczonym z każdej strony jeziorami. Ta perełka na mapie Litwy słynie z zamku na wyspie i kolorowych, drewnianych domów niezwykle ciekawej, wręcz zagadkowej grupy etnicznej – Karaimów – oraz ich pysznej kuchni. Przed udaniem się w dalszą drogę do Polski tych specjałów mogła spróbować również częstochowska młodzież.
Organizatorami wyjazdu były Towarzystwo Patriotyczne ,,Kresy” oraz Wydział Edukacji Urzędu Miasta Częstochowy.
fot. Rafał Dziwis, Piotr Włoczek
