Zasadą działania recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania materiałów odpadowych, z uwzględnieniem minimalizacji nakładów na ich przetworzenie, przez co chronione są surowce naturalne, które służą do ich wytworzenia oraz surowce służące do ich późniejszego przetworzenia.
Recykling odbywa się w dwóch obszarach: produkowania dóbr oraz późniejszego powstawania z nich odpadów. Założenia recyklingu zakładają wymuszanie odpowiednich postaw producentów dóbr, sprzyjających produkcji materiałów jak najbardziej odzyskiwalnych oraz tworzenie odpowiednich zachowań u odbiorców tych dóbr.
Recykling jest systemem organizacji obiegu materiałów, które mogą być wielokrotnie przetwarzane. W skład systemu wchodzą elementy:
· właściwa polityka ustawodawcza państwa sprzyjająca recyklingowi,
· rozwój technologii przetwarzania odpadów, przede wszystkim w celu wykorzystania jak największej ich części,
· projektowanie dóbr z możliwie najszerszym wykorzystaniem w nich materiałów podatnych na recykling,
· projektowanie dóbr możliwie jednorodnych materiałowo, co upraszcza ich późniejszy demontaż i segregację odpadów.
· projektowanie dóbr będących połączeniem różnych materiałów w taki sposób, aby ich późniejsze rozdzielenie na elementy zbudowane z jednorodnych materiałów było maksymalnie ułatwione,
· projektowanie dóbr w taki sposób, aby jak najwięcej ich części składowych nadawało się do powtórnego wykorzystania bez przetwarzania lub przy minimalnych nakładach na doprowadzenie do postaci pełnowartościowej,
· system oznaczania zarówno opakowań produktów, jak i elementów składowych tych produktów, w celu ułatwienia rozpoznawania i segregacji odpadów.
· edukacja proekologiczna społeczeństwa oraz promowanie i organizacja zachowań proekologicznych,
· logistyka sortowania, gromadzenia i odbioru zużytych dóbr oraz ich elementów składowych,
· przetwarzanie (uprzednio przygotowanych) odpadów i odzyskiwanie z nich surowców.
Warto pamiętać, że w związku z postępem technicznym tradyjne, znane przez nas pojęcie recyklingu zostało mocno rozbudowane. Komputery, telefony, mikrofale i inne sprzętu to tak zwane elektrośmieci, których recyklingowanie jest niezmiernie ważne, ze względu na szkodę jaką mogą wyrządzić środowisku.